Publicatie vakblad Natuursteen

Afgelopen week is er een artikel over ons 100 jarig bestaan gepubliceerd in het vakblad Natuursteen. Hieronder kunt u het artikel lezen:

Jack Martina marmer- en granietdesign bestaat 100 jaar. Het van oorsprong Italiaanse natuursteenbedrijf uit Swalmen startte in 1923. Drie generaties van de Italiaanse familie Martina werden in 2008 opgevolgd door Charles Noten. Hij viert zijn derde lustrum als eigenaar. Op weg naar het vierde heeft hij de hal uitgebreid om plaats te maken voor een cnc-machine en heeft hij een overkapping gemaakt voor de platenopslag. Ondanks dat hij niet uit de natuursteensector afkomstig is, geniet hij volgens eigen zeggen nog steeds van de schoonheid van elk product dat uit de werkplaats komt.

 

Op de tafel van het kantoor aan de Sportparklaan in Swalmen ligt een exemplaar van NATUURSTEEN. Nummer 7/1998 staat op de cover. Het openingsartikel is gewijd aan het 75-jarig bestaan van Jack Martina marmer- en granietdesign. ‘Drie generaties Italiaans vakmanschap’ luidt de kop en als auteur staat Wilbert Leistra vermeld. De schrijver is hetzelfde, de kop klopt niet meer, de interviewpartner is ook anders. “Jack Martina is in 2007 overleden, ik heb in 2008 de zaak overgenomen”, legt Charles Noten uit. “Jack had geen opvolging, waarmee het Italiaanse familiebedrijf stopte.”

 

Beveiliging

Noten viert dit jaar het derde lustrum als eigenaar van het natuursteenbedrijf uit Swalmen. Dat was zeker niet voorbestemd, legt hij uit. “Ik ben van origine elektricien. Na mijn opleiding ben ik bij een beveiligingsbedrijf aan de slag gegaan. In 1998 is het aan een groot wereldconcern verkocht. Ik kon er niet aarden, waardoor ik met een collega een eigen beveiligingsbedrijf ben gestart.”

Het bedrijf groeide erg snel en na zo’n vier jaar had het dertig man personeel in dienst. “Ik kwam tot het besef dat ik dit niet tot mijn pensioen wilde doen. Ik ging op zoek naar iets anders”, vertelt Noten.

Hij kende Jack Martina en zijn vrouw uit het dorp, gaat hij verder. “Jack was echt een man van het dorp, vrijwel iedereen kende hem. Hij was in die tijd al ziek en in een artikel uit de plaatselijke krant had ik gelezen dat hij geen opvolging had. Ik heb contact met hem opgenomen en aangegeven dat ik wel interesse had. Jack wilde wel verkopen, maar hij wilde ook nog een tijdje meewerken in het bedrijf. Dat was in juni 2007, in september is hij overleden. Hij had nog een brugzaag van Steup gekocht, maar hij heeft niet meer meegemaakt dat die machine is geleverd.”

Een maand na het overlijden van Martina kreeg Noten een telefoontje van de accountant van Jack Martina marmer- en granietdesign. “Het bleek dat Jack voor zijn overlijden aan zijn accountant mijn interesse in de overname had doorgegeven. Op 1 januari 2008 werd ik eigenaar.”

 

Terrazzo

In het halletje bij de ingang van het bedrijfspand aan de Sportparklaan in Swalmen staat een beeld van een paardenhoofd, uitgehakt in blauwe hardsteen. “Dit heeft een neef van Jack gemaakt, een begenadigd beeldhouwer uit een natuursteenfamilie, waarvan de eerste generatie – Guisseppe Martina – in 1921 te voet uit het Italiaanse Spilimbergo kwam om zijn terrazzokunsten eerst in het Duitse Krefeld en later in Mönchengladbach te vertonen. Een jaar later stak hij de grens over en startte in 1923 in Roermond een eigen terrazzobedrijf”, schetst Noten een deel van ontstaansgeschiedenis van het bedrijf. Guisseppe Martina had in Udine aan de beroemde mozaïekschool zijn opleiding gevolgd. Zijn kwaliteiten bleven niet onopgemerkt in het Limburgse en de opdrachten stroomden binnen. De twee oudste zonen van Guiseppe – Gino en Giacomo – kwamen over uit Italië om hun vader in de zaak te helpen. In 1957 begint Giacomo een eigen terrazzobedrijf in Swalmen. Zijn zoon Jack werkte na verloop ook mee in het terrazzobedrijf. In 1976 begint hij Jack Martina marmer- en granietdesign, hij brak dus met de terrazzotraditie. ‘Ik had het wel eigenlijk wel gezien met dat terrazzo. Ik kreeg er op den duur zelfs een hekel aan. Toen ik vroeger uit school kwam, moest ik direct de werkplaats in om in een hoekje stenen te schuren. Natuursteen vind ik een veel mooier materiaal, het is schoner om mee te werken’, verklaarde hij vijfentwintig jaar geleden zijn toenmalige switch van terrazzo naar natuursteen.”

 

Crisis

Terug naar de huidige eigenaar. Hij nam het natuursteenbedrijf over en toen kwam de economische crisis. Een valse start? “Ik ben van nature niet iemand die snel in paniek raakt, maar ik moet toegeven dat het op een bepaald moment toch penibel werd. Mijn accountant adviseerden mij zelfs om twee man te ontslaan om meer lucht te hebben. Dat heb ik uiteindelijk niet gedaan, en maar goed ook, want rond 2015-2016 begon het echt te lopen.”

En het bleef crescendo gaan voor het natuursteenbedrijf uit Swalmen. “In de loop der jaren vond ik het nodig om in machines te investeren. Ik vond en vind het belangrijk om dat met eigen geld te doen in plaats van bijvoorbeeld een machine te leasen. Mocht het een keer minder gaan, moet je toch de leasekosten ophoesten. Een eigen machine kun je altijd nog verkopen”, legt hij zijn visie uit.

Maar Noten hoefde geen machines te verkopen. Integendeel. In 2016 kocht hij een kantenbank van Steup en in 2021 een cnc-machine van Donatoni. “De andere machines heb ik ook laten aanpassen, want ik wil altijd vernieuwen, verbeteren. Daarom hebben we onlangs ook een afzuigwand gekocht. Dat werkt zoveel beter.”

 

Overkapping

De komst van de cnc-machine leverde een logistiek probleem op. “Hij stond te dicht op de kantenbank. Als een nieuwe plaat op de cnc-machine moest worden geladen, moest de medewerker aan de kantenbank even stoppen en andersom. Dat werkte niet efficiënt”, legt Noten uit. Hij vond een oplossing. “Ik heb een overkapping buiten gemaakt waar de voorraad platen die eerst binnen stonden, kunnen worden geplaatst. Daarnaast is een stuk aan de bedrijfshal gebouwd. Nu staan de machines goed en kan er efficiënt worden gewerkt.”

 

Derde lustrum

Met het eeuwfeest van Jack Martina marmer- en granietdesign viert Noten het derde lustrum als eigenaar van het bedrijf. Hij voelt zich helemaal thuis in de natuursteenbranche. “Het is een hartstikke leuke branche. In de beveiligingssector speelt de servicegedachte een belangrijke rol en dat geldt zeker ook voor de natuursteenbranche. En ik kan nog steeds genieten van al die prachtige producten die uit de werkplaats komen op weg naar de klant.” Als voorbeeld laat Noten een foto zien van een keukenblad van Belvedère en van een haardtableau van  Belgische hardsteen. “Zo’n haardplateau is meer een meubelstuk, prachtig toch? Wij hebben een vaste afnemer in Duitsland, waarvoor we zo’n twee à drie haardplateaus per week maken, allemaal in het hoge segment.”

Naast haardplateaus, keukenbladen en dorpels voor de bouwsector, levert Jack Martina marmer- en granietdesign nog sporadisch grafmonumenten. “Je zou bijna denken dat er volop wordt begraven als je de gereedstaande dozen met belettering ziet. Maar die zijn voor urnengraven. In Limburg wordt nauwelijks meer begraven, hier ligt de nadruk op cremeren. We doen wel veel aan het restaureren van grafmonumenten. Laatst nog een prachtig monument gerestaureerd op de begraafplaats in Heel.”

 

Ontwikkelingen

In de afgelopen vijftien jaar heeft Noten heel wat ontwikkelingen meegemaakt, vertelt hij. “Natuurlijk de opkomst van keramische materialen is een belangrijke ontwikkeling geweest. Voor die tijd konden klanten kiezen uit zo’n drie soorten graniet. Nu hebben wij materialen van wel negen keramiekleveranciers met ieder meer dan twintig verschillende kleuren. En wat moet je met de reststukken doen?”

De eigenaar van Jack Martina marmer- en granietdesign ziet ook dat klanten nu mondiger en kritische zijn. “In mijn begintijd was het veel meer van belang om voorlichting over de voor en nadelen van een bepaalde steensoort te geven. Nu komt een klant binnen met de mededeling ‘ik wil een Marazzi keukenblad in die en die kleur’. Ik vind dat het voor ons bedrijven niet gemakkelijker op geworden is. Meer keuze is niet altijd beter. En veel wordt bepaald door wat mensen op tv zien of in de bladen lezen. Belvedère werd een hele tijd niet verkocht, maar nadat het in een tv-programma te zien is geweest en in reportages in lifestylebladen is het materiaal niet aan te slepen. Er hebben bij ons zo’n zes à zeven platen Bianco Carrara wel twee jaar in de opslag gestaan, die deden niets. Moet je nu zien”, lacht Noten.

 

Feest

Achter de computer zit Simone Noten, dochter van Charles. “Zij houdt zich bezig met de organisatie van het feest dat we op 17 november vieren voor klanten en leveranciers Daarnaast werkt ze ook mee in de werkplaats, omdat ze niet uitsluitend op kantoor wil werken. Ze heeft een studie Ruimtelijke Ontwikkeling afgerond, maar wil niet de hele dag achter een pc werken. Daarom werkt ze nu in het bedrijf, maar of het tijdelijk of vast is, weet ik nog niet. Haar zus werkt op zaterdagen mee. Zetten we de traditie van familiebedrijf toch een beetje voort.”